جِهاد تَبیین به معنی روشنگری از روی کار علمی و تحقیقی، به‌منظور مقابله با دشمن و وسوسه‌‌های او دانسته شده است. نخستین‌بار، این اصطلاح را آیت‌الله العظمی امام خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران در اردیبهشت سال ۱۳۹۵هجری شمسی، ارائه و در آذر سال ۱۴۰۰ش به تبیین و بررسی آن پرداختند.
معظم له معتقد است این اصطلاح از وصیت‌نامه امام علی(ع) به حَسَنین(ع) گرفته شده است؛ که در صورت محقق شدن، آثاری مانند «جلوگیری از تحریف»، «حفظ پشتوانه اجتماعی» و «از بین رفتن مشکلات» دارد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران، ضمن اشاره به موضوعاتِ نیازمند تبیینِ واقعی، معتقد است، تبیین این موضوع‌ها باید به‌شیوه‌ی الگوهایی مانند پیامبران الهی و امامان شیعه (علیهم السلام) که از پیشگامانِ جهاد تبیین بوده‌اند صورت پذیرد؛ تا اخلاق و ادبِ اسلامی در آن رعایت شود.
طرحِ این اصطلاح از سوی امام خامنه‌ای (مدظه العالی) در بین اساتید حوزه، دانشگاه و نهادهای اجرایی کشورایران، دیدگاه‌ها و بازتاب‌هایی را به‌دنبال داشت؛ که انتشار کتابی با عنوان «جهاد تبیین» به زبان فارسی و عربی و شکل‌گیری «قرارگاه جهاد تبیین» در برخی از شهرهای ایران، از جمله‌ٔ آنها است.